Sự gia tăng các hiện tượng thiên tai và thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang trở thành một mối đe dọa ngày càng lớn trên toàn cầu, đặc biệt ảnh hưởng đến các khu vực đô thị và cư dân sinh sống tại đó. Miền Trung Việt Nam, nơi có thành phố Huế, được xem là một trong những khu vực dễ bị tổn thương nhất trước tác động của biến đổi khí hậu ở khu vực Đông Nam Á. Khu vực này đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi các rủi ro liên quan đến biến đổi khí hậu như mưa lớn, bão, lũ lụt, cũng như tình trạng gia tăng mức độ căng thẳng do nhiệt với tần suất và thời gian các đợt nắng nóng ngày càng kéo dài. Các Giải pháp Dựa vào Thiên nhiên (NbS) là những can thiệp có thiết kế lấy cảm hứng từ thiên nhiên nhằm giải quyết các thách thức xã hội – môi trường thông qua việc tận dụng các dịch vụ hệ sinh thái, tức là những lợi ích do thực vật, nước, đất và các yếu tố tự nhiên khác mang lại. Với tính đa chức năng, các giải pháp NbS là những giải pháp khả thi, có thể thích ứng tại địa phương để đối phó với các thách thức nêu trên. NbS có thể đóng vai trò then chốt trong việc giải quyết các thách thức xã hội bằng cách hỗ trợ giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm rủi ro thiên tai, phát triển kinh tế – xã hội, cải thiện sức khỏe con người, đảm bảo an ninh lương thực và nguồn nước, cũng như đảo ngược tình trạng suy thoái môi trường và mất đa dạng sinh học thông qua việc mang lại nhiều lợi ích đa dạng. Trong bối cảnh đô thị, đặc biệt là Cơ sở hạ tầng cây xanh – mặt nước (GBI), cung cấp nhiều dịch vụ hệ sinh thái và được công nhận là một phương tiện hiệu quả để điều hòa nhiệt độ không khí đô thị.
Các mô hình trình diễn Giải pháp Dựa vào Thiên nhiên (NbS) tại Huế
Dự án GreenCityLabHuế nhằm mục tiêu chứng minh cách thức một quy trình đồng- sáng tạo có thể được áp dụng để phát triển và triển khai các Giải pháp Dựa vào Thiên nhiên (NbS) quy mô nhỏ trong đô thị, dưới dạng các biện pháp Cơ sở hạ tầng cây xanh – mặt nước (GBI) phù hợp với từng địa điểm cụ thể tại thành phố Huế, được gọi là “mô hình trình diễn NbS” (NbS Showcases). Bốn địa điểm để triển khai các “mô hình trình diễn NbS” đã được lựa chọn thông qua quá trình hợp tác chặt chẽ với chính quyền thành phố. Đối với bốn địa điểm này, các ý tưởng thực hiện các biện pháp NbS quy mô nhỏ đã được xây dựng thông qua một cuộc thi thiết kế với sự tham gia của sinh viên và đại diện các tổ chức xã hội dân sự. Các mô hình này không chỉ nhằm mục đích minh hoạ trực quan những hiệu quả có thể đạt được từ NbS, mà còn giúp tích lũy kinh nghiệm quý báu trong việc quy hoạch, triển khai và bảo trì các giải pháp này trong bối cảnh cụ thể của Huế. Chúng đồng thời đóng vai trò làm ví dụ điển hình cho cách thức triển khai hiệu quả các NbS quy mô nhỏ tại đô thị, ngay cả khi nguồn lực tài chính còn hạn chế. Các “mô hình trình diễn NbS” bao gồm: phủ xanh mái và mặt đứng của một trung tâm văn hoá, phủ xanh sân trường với các yếu tố xanh theo chiều đứng, cải thiện một không gian xanh đã được quy hoạch và triển khai với các giải pháp dựa vào thiên nhiên, và cải tạo một khu đất trống nhỏ (brownfield) ven sông thành các không gian xanh công cộng quy mô nhỏ.


